زیرنویس پیام ریچارد استالمن برای سال ۲۰۱۶/فارسی
1 00:00:08,911 --> 00:00:11,040 سلام! به روز آزادی نرمافزار خوش آمدید!
2 00:00:11,948 --> 00:00:14,463 من ریچارد استالمن هستم؛ بنیانگذار جنبش نرمافزار آزاد.
3 00:00:15,503 --> 00:00:18,429 تا [برای شما] اندیشههای اساسی نرمافزار آزاد را شرح دهم.
4 00:00:19,854 --> 00:00:22,736 آزادی یعنی شما کنترل زندگی خودتان را داشته باشید.
5 00:00:23,623 --> 00:00:26,507 کنترل داشتن روی کارهایی که شما در زندگی خودتان انجام میدهید.
6 00:00:27,614 --> 00:00:30,268 خب حالا ما از نرمافزار[ها] برای تعداد زیادی از کارهایی که انجام میدهیم استفاده میکنیم.
7 00:00:30,368 --> 00:00:36,757 برای آن که بر روی زندگیمان کنترل داشته باشیم نیازمندیم تا کنترل نرمافزاری که استفاده میکنیم
8 00:00:36,757 --> 00:00:38,568 تا محاسبات ما را انجام میدهد داشته باشیم.
9 00:00:38,568 --> 00:00:43,534 در باره هر برنامه {نرمافزار} [تنها] دو حالت وجود دارد:
10 00:00:43,634 --> 00:00:46,656 یا کاربر برنامه {نرمافزار} را کنترل میکند.
11 00:00:46,756 --> 00:00:49,644 یا برنامه {نرمافزار} کاربران را کنترل میکند.
12 00:00:49,744 --> 00:00:51,945 همیشه یا این [حالت] است یا آن [حالت].
13 00:00:52,045 --> 00:00:54,244 هنگامی که کاربران برنامه {نرمافزار} را کنتر میکنند
14 00:00:54,344 --> 00:00:57,551 این [نرمافزار همان] نرمافزار آزاد است.
15 00:00:57,651 --> 00:01:00,937 این نرمافزار به آزادی کاربر و چامعه احترام میگذارد.
16 00:01:01,037 --> 00:01:07,136 راهی که این [نرمافراز] در دسترس مردم قرار گرفته است، اخلاقی و درست است.
17 00:01:07,236 --> 00:01:12,583 [امّا] هنگامی که کاربر برنامه {نرمافزار} را کنترل نمیکند
18 00:01:12,683 --> 00:01:16,969 پس [این] برنامه {نرمافزار} است که کاربر را کنترل میکند.
19 00:01:17,069 --> 00:01:21,738 و برنامهنویس یا توسعهدهندهٔ برنامه {نرمافزار}، برنامه {نرمافزار} را کنترل میکند.
20 00:01:21,838 --> 00:01:27,205 پس برنامههای {نرمافزارهای} غیر آزاد توسعهدهنده را در موضع قدرت
21 00:01:27,305 --> 00:01:29,994 در برابر کاربران قرار میدهند.
22 00:01:30,094 --> 00:01:33,071 و به همین دلیل این نا عادلانه است.
23 00:01:33,171 --> 00:01:38,018 پس هر برنامهای {نرمافزاری} یا نرمافزار آزاد است
24 00:01:38,118 --> 00:01:41,355 که به صورتی عادلانه و اخلاقمدارانه پخش شدهاست.
25 00:01:41,455 --> 00:01:46,023 یا نرمافزار انحصاری است و ظالمانه است.
26 00:01:46,123 --> 00:01:48,796 و ما نیاز داریم {باید} آن را از زندگی خودمان دور بیاندازیم.
27 00:01:48,896 --> 00:01:53,667 برای آن که یک برنامه {نرمافزار} نرمافزاری آزاد باشد
28 00:01:53,767 --> 00:01:57,147 باید به ما چهار آزادی اساسی را بدهد.
29 00:01:57,247 --> 00:02:02,595 آزادی صفر، آزادی برای اجرای برنامه {نرمافزار}
30 00:02:02,695 --> 00:02:05,927 برای هر کاری که میخواهید است.
31 00:02:06,027 --> 00:02:09,081 آزادی یک، آزادی برای یادگیری کد منبع برنامه {نرمافزار}
32 00:02:09,181 --> 00:02:13,781 و تغییر در آن است تا محاسباتتان را آن طور که شما میخواهید انجام دهد.
33 00:02:13,881 --> 00:02:19,683 این دو آزادی به ما کنترل جداگانه روی برنامه {نرمافزار} میدهند.
34 00:02:19,783 --> 00:02:25,099 من آزادم تا نسخههای خودم را تغییر دهم و شما هم آزادید تا نسخههای خودتان را تغییر دهید.
35 00:02:25,199 --> 00:02:29,302 امّا کنترل جداگانه کافی نیست.
36 00:02:29,402 --> 00:02:32,641 بسیاری از کاربران برنامهنویس نیستند.
37 00:02:32,741 --> 00:02:34,918 آنها نمیدانند چگونه کد منبع را یاد بگیرند و در آن تغییر ایجاد کنند.
38 00:02:35,018 --> 00:02:39,417 ولی حقّشان است [بتوانند] در کنترل آن چه برنامه {نرمافزار} انجام میدهد مشارکت کنند.
39 00:02:39,517 --> 00:02:45,806 این یعنی همان طور که ما نیاز به کنترل جداگانه داریم
40 00:02:45,906 --> 00:02:48,798 نیاز به کنترل جمعی برنامه {نرمافزار} [نیز] داریم.
41 00:02:48,898 --> 00:02:52,798 کنترل جمعی یعنی شما آزادید تا با دیگران
42 00:02:52,898 --> 00:02:57,870 در کنار هم آن چه که برنامه {نرمافزار} موقعی که اجرایش میکنید انجام میدهد را کنترل کنید.
43 00:02:57,970 --> 00:03:03,683 و آزادی جمعی نیازمند دو آزادی اساسی دیگر است.
44 00:03:03,783 --> 00:03:10,388 آزادی دو، آزادی نسخه برداری یکسان و توزیع آن برای دیگران در هر زمانی که بخواهید است.
45 00:03:10,488 --> 00:03:16,893 و آزادی سه، آزادی برای نسخه برداری از نسخهٔ تغییریافتهٔ خودتان
46 00:03:16,993 --> 00:03:20,807 و توزیع آن برای دیگران در هر زمانی که بخواهید است.
47 00:03:20,907 --> 00:03:24,702 این دو آزادی این امکان را برای کاربرانی که میخواهند مشارکت کنند فراهم میکنند
48 00:03:24,802 --> 00:03:26,853 تا بتوانند مشارکت کنند.
49 00:03:26,953 --> 00:03:31,305 چون هر کسی که یک نسخهٔ تغییریافته را به کمک آزادی سه بسازد
50 00:03:31,405 --> 00:03:34,352 میتواند [از آن] نسخه برداری کند و آن [نسخهها] را برای بقیه در گروه توزیع کنند.
51 00:03:34,452 --> 00:03:38,581 و آنها {اعضای گروه} با استفاده از آزادی دو، میتوانند نسخههای بیشتری را از همان نسخه تولید کرده
52 00:03:38,681 --> 00:03:41,685 و برای بقیه در گروه توزیع کنند
53 00:03:41,785 --> 00:03:43,155 تا همه آن را دریافت کنند.
54 00:03:43,255 --> 00:03:46,932 امّا علاوه بر این که آنها آزادند تا کپیهایی را به دیگران پیشنهاد کنند
55 00:03:47,032 --> 00:03:53,102 حتّی منتشر کردن نسخه خودشان یعنی پیشنهاد کردن آنها {نسخههای خودشان} به صورت عمومی به دیگران.
56 00:03:53,202 --> 00:03:58,928 پس هنگامی که برنامهای {نرمافزاری} این چهار آزادی را به همراه داشته باشد
57 00:03:59,028 --> 00:04:04,518 این کاربر است که برنامه {نرمافزار} را کنترل میکند و آن [نرمافزار]، نرمافزاری آزاد است.
58 00:04:04,618 --> 00:04:10,160 من باید روشن کنم که این آزادیها باید برای تمام کاربران نرمافزارها [وجود داشته] باشند.
59 00:04:10,260 --> 00:04:18,566 هم اشخاص حقیقی و هم ارگانها، میخواهد استفاده تجاری باشد یا غیر تجاری.
60 00:04:18,666 --> 00:04:22,760 اینها تمام حیطههایی است که ما باید آزادی داشته باشیم.
61 00:04:22,860 --> 00:04:29,469 و بنا بر این، [در] آزادی دو و سه هنگامی که ما
62 00:04:29,569 --> 00:04:32,902 راجع به بازنشر یا نشر نسخههای تغییر یافته صحبت کردیم
63 00:04:33,002 --> 00:04:36,298 هم شامل توزیع رایگان نسخهها میشود و هم فروش نسخهها.
64 00:04:36,398 --> 00:04:41,187 ما مخالف چنین تجارتی نیستیم.
65 00:04:41,287 --> 00:04:44,537 ما مخالف اجازه دادن به تاجران برای سلطه داشتن روی مردم هستیم.
66 00:04:44,637 --> 00:04:51,731 امّا برنامه {نرمافزار} غیر آزاد به توسعهدهندهاش سلطهای ظالمانه بر کاربران میدهد.
67 00:04:51,831 --> 00:04:56,342 و امروزه توسعهدهندگان کاملاً به این سلطه واقفند.
68 00:04:56,442 --> 00:05:01,655 و همواره در جست و جوی راههای استفاده از این قدرت
69 00:05:01,755 --> 00:05:05,890 در برابر کاربرانند تا بتوانند پول بیشتری در بیاورند.
70 00:05:05,990 --> 00:05:11,906 آنان این کار را با قرار دادن قابلیتهای بد خواهانه در برنامههای {نرمافزارهای} انحصاری انجام میدهند.
71 00:05:12,006 --> 00:05:17,382 در حال حاضر برنامههای {نرمافزارهای} انحصاری مدام کارهایی مثل جاسوسی از کاربران
72 00:05:17,482 --> 00:05:23,112 متوقّف کردن کاربران از انجام آن چه که به طور طبیعی میخواهند انجام دهند
73 00:05:23,212 --> 00:05:25,909 تحمیل سانسور بر کاربران انجام میدهند.
74 00:05:26,009 --> 00:05:32,498 آنها {نرمافزارهای انحصاری} درهای پشتیای دارند که صاحبانشان میتوانند از طریق آنها به کاربران حمله [و نفوذ] کنند.
75 00:05:32,598 --> 00:05:37,159 مدلهای دیگری [نیز] وجود دارد که آنها {صاحبان نرمافزار انحصاری} برای آسیب به کاربران استفاده میکنند.
76 00:05:37,259 --> 00:05:44,362 من نمیخواهم تا این جا وارد تمام جزئیات بشوم امّا برای لیست بلندی از مثالهایی که
77 00:05:44,462 --> 00:05:51,409 توسّط مقالههای مطبوعاتی اثبات شدهاند [میتوانید به] gnu.org/proprietary نگاه کنید.
78 00:05:51,509 --> 00:05:58,927 اگر شما از یک برنامه {نرمافزار} انحصاری استفاده میکنید شانس خوبی وجود دارد که آن [نرمافزار] برای بد رفتاری با شما طرّاحی شدهباشد.
79 00:05:59,027 --> 00:06:05,627 در حقیقت، از آن جا که بسیاری از اکثر برنامههای {نرمافزارهای} انحصاری مورد استفاده
80 00:06:05,727 --> 00:06:12,818 شامل سیسمعاملهای انحصاری مثل ویندوز، مکاواس، آیاواس و اندروید
81 00:06:12,918 --> 00:06:18,107 قابلیتهای خطرناکی را در کد انحصاری[شان] دارند،
82 00:06:18,207 --> 00:06:25,151 پس کسی که از نرمافزار انحصاری استفاده میکند با تقریب بسیار خوبی به همین روشها
83 00:06:25,251 --> 00:06:27,254 قربانی شده است.
84 00:06:27,354 --> 00:06:29,584 [امّا] هر موقع که ما بخواهیم تا آزادی را در محاسباتمان داشته باشیم
85 00:06:29,684 --> 00:06:32,832 چگونه نرمافزار آزادی را به دست میآوریم تا در عمل استفاده کنیم؟
86 00:06:32,932 --> 00:06:37,282 اوّلین چیزی که نیاز داریم تا یک رایانه بتواند کاری انجام دهند
87 00:06:37,382 --> 00:06:38,710 یک سیستمعامل است.
88 00:06:38,810 --> 00:06:42,743 در سال ۱۹۸۳ میلادی، هنگامی که من جنبش نرمافزار آزاد را شروع کردم
89 00:06:42,843 --> 00:06:45,323 هیچ سیستمعامل آزادی وجود نداشت.
90 00:06:45,423 --> 00:06:48,624 تمام سیستمعاملها انحصاری بودند
91 00:06:48,724 --> 00:06:53,103 پس تنها راه به راه اندازی رایانه، نرمافزار انحصاری بود.
92 00:06:53,203 --> 00:06:59,385 به عنوان یک برنامه عملیانی برای رسیدنمان به آزادی، من شروع به
93 00:06:59,485 --> 00:07:03,620 توسعهٔ یک سیستمعامل آزاد به نام گنو کردم.
94 00:07:03,720 --> 00:07:07,663 هزاران نفر دیگر برای توسعهٔ سیستم گنو مشارکت کردند.
95 00:07:07,763 --> 00:07:12,692 و در سال ۱۹۹۱ میلادی، آن {سیستم گنو} تقریباً کامل شده بود.
96 00:07:12,792 --> 00:07:17,070 تنها یک چیز کم بود؛ هسته [سیستمعامل].
97 00:07:17,170 --> 00:07:24,438 در همان سال آقای ترووالدز توسعهٔ لینوکس که یک هسته [سیستمعامل] بود را شروع کرد.
98 00:07:24,538 --> 00:07:28,651 در سال ۱۹۹۱ میلادی، لینوکس یک نرمافزار انحصاری بود.
99 00:07:28,751 --> 00:07:31,361 ولی در سال ۱۹۹۲ میلادی، او {ترووالدز} آن {لینوکس} را آزاد کرد.
100 00:07:31,461 --> 00:07:37,707 در آن لحظه، استفاده از لینوکس برای پر کردن آخرین شکاف در سیسم گنو ممکن بود.
101 00:07:37,807 --> 00:07:42,151 این مشارکت، گنو با لینوکسی که اضافه شده است میباشد.
102 00:07:42,251 --> 00:07:44,795 به عبارتی دیگر این گنو/لینوکس است.
103 00:07:44,895 --> 00:07:53,280 در حقیقت هنگامی که مردم میگویند که از لینوکس استفاده میکنند در واقع دارند از سیستم گنو که لینوکس [به آن] اضافه شده استفاده میکنند.
104 00:07:53,380 --> 00:07:58,706 امّا هنگامی که آن را لینوکس صدا میکنند دارند کار ما را به نام کس دیگری میزنند
105 00:07:58,806 --> 00:08:01,327 که برای ما [چیز] عادلانه[ای] نیست.
106 00:08:01,427 --> 00:08:08,240 پس لطفاً تلاش کنید تا بابت کاری که انجام دادهایم به ما اعتبار بدهید.
107 00:08:08,340 --> 00:08:14,584 لطفاً ما را هنگامی که راجع به [این] سیستم که اساساً گنو به علاوهٔ لینوکس است صحبت میکنید به طور مساوی نام ببرید.
108 00:08:14,684 --> 00:08:18,023 لطفاً آن {سیستم} را گنو/لینوکس صدا کنید.
109 00:08:18,123 --> 00:08:23,380 یک حرکت سیاسی برای آزادی مدام با مخالفتهایی مواجه میشود.
110 00:08:23,480 --> 00:08:26,570 جنبش آزادی نرمافزار [هم] استثناء نیست.
111 00:08:26,670 --> 00:08:31,681 اواسط دهه ۹۰ میلادی، هم چنان که مردم نسبت به نرمافزار آزاد
112 00:08:31,781 --> 00:08:34,869 به دلیل محبوبیت سیستم گنو/لینوکس آگاهی پیدا کردند
113 00:08:34,969 --> 00:08:39,718 مناظرهای در میان جامعه نرمافزار آزاد بین کسانی که
114 00:08:39,818 --> 00:08:42,781 دیدگاه سیاسی متفاوتی داشتند وجود داشت.
115 00:08:42,881 --> 00:08:46,421 عدّهای از ما، فعّالان نرمافزار آزاد بودیم.
116 00:08:46,521 --> 00:08:51,655 ما گفتیم به خاطر آزادی خودمان ما باید تمام نرمافزارهای انحصاری را جایگزین کنیم.
117 00:08:51,755 --> 00:08:54,789 ما باید تنها از نرمافزار آزاد استفاده کنیم.
118 00:08:54,889 --> 00:08:59,841 بقیه نرمافزار آزاد را دوست داشتند ولی با دیدگاه سیاسی ما موافق نبودند.
119 00:08:59,941 --> 00:09:04,485 آنها در جامعه، به خاطر راحتی [خودشان] مشارکت مشارکت کرده بودند.
120 00:09:04,585 --> 00:09:11,000 در سال ۱۹۹۸ برخی از کسانی که در گروه دوم بودند عبارت «متنباز» را اختراع کردند.
121 00:09:11,100 --> 00:09:15,284 به عنوان راهی برای اشاره به اساساً همان برنامه {نرمافزار آزاد}
122 00:09:15,384 --> 00:09:20,692 ولی بدون مطرح کردن مسئله به صورت درستی یا غلطی [چیزی].
123 00:09:20,792 --> 00:09:24,699 به خاطر داشته باشید اگر که میگویید نرمافزار آزاد
124 00:09:24,799 --> 00:09:32,372 دارید راجع به حرکتی سیاسی برای آزادی در محاسباتمان صحبت میکنید.
125 00:09:32,472 --> 00:09:39,126 و اگر که میگویید متنباز، دارید روی مسئله آزادی سرپوش میگذارید.
126 00:09:39,226 --> 00:09:40,698 اینها {نرمافزار آزاد و متنباز} یکی نیستند.
127 00:09:40,798 --> 00:09:46,852 شما آزادید تا از هر کدام از این دو یا هیچ کدامشان یا [حتّی] چیز دیگری طرفداری کنید.
128 00:09:46,952 --> 00:09:50,661 [در هر حال] من طرفدار نرمافزار آزاد هستم.
129 00:09:50,761 --> 00:09:56,465 [و] من هر وقت مردم مرا به عبارت متنباز مرتبط میکنند شاکی میشوم.
130 00:09:56,565 --> 00:09:59,533 چون آن {متنباز} مال دیدگاهی است که مال من نیست {دیدگاه من نیست}.
131 00:09:59,633 --> 00:10:04,996 من امیدوارم که شما حمایت آشکار خود را به جنبش آزادی نرمافزار تقدیم خواهید کرد.
132 00:10:05,096 --> 00:10:12,236 من متأسّفم که اعلام میکنم بسیاری از توزیعهای گنو/لینوکس به طور کاملی آزاد نیستند.
133 00:10:12,336 --> 00:10:18,845 آنها {توزیعهای گنو/لینوکس} بیشتر از نرمافزار آزاد ساخته شده اند ولی شامل مقداری کد نرمافزاری انحصاری نیز هستند.
134 00:10:18,945 --> 00:10:24,808 اگر شما مسیرتان را از ویندوز یا مکاواس به یکی از این توزیعها تغییر دهید، این یک قدم بزرگ است
135 00:10:24,908 --> 00:10:27,668 امّا این [تغییر] به شما تمام آزادی موجود را نمیدهد.
136 00:10:27,768 --> 00:10:32,583 اگر شما میخواهید یک توزیع گنو/لینوکس که کاملاً به آزادی احترام میگذارد را انتخاب کنید
137 00:10:32,683 --> 00:10:40,279 لطفاً برای اطّلاعات بیشتر و یک لیست [از چنین توزیعهایی] نگاهی به gnu.org/distros بیاندازید.
138 00:10:40,379 --> 00:10:47,162 مهمترین محل برای ایجاد کارزار برای نرمافزار آزاد در آموزش و پرورش است.
139 00:10:47,262 --> 00:10:53,623 مدارس در تمامی مقاطع باید تنها نرمافزار آزاد را آموزش دهند.
140 00:10:53,723 --> 00:11:01,421 آموزش مردم برای استفاده از نرمافزار انحصاری کاشت عدم استقلال در جامعه است.
141 00:11:01,521 --> 00:11:07,720 این {آموزش نرمافزار انحصاری} مردم را به سوی قبول کردن قواعد شرکتها سوق میدهد.
142 00:11:07,820 --> 00:11:10,370 مدارس هیچگاه نباید چنین کاری بکنند.
143 00:11:10,470 --> 00:11:14,728 برای اطّلاعات بیشتر، به gnu.org/education نگاه کنید.
144 00:11:14,828 --> 00:11:19,669 آژانسهای دولتی نیز باید به سمت نرمافزار آزاد حرکت کنند
145 00:11:19,769 --> 00:11:25,467 پس این گونه، آنها {آژانسهای دولتی} نیز از تحت سلطه شرکتها بودن دوری میکنند
146 00:11:25,567 --> 00:11:29,473 که در بسیاری از موارد [آن شرکتها] شرکتهای خارجی هستند
147 00:11:29,573 --> 00:11:33,686 [و] به وضوح شما نمیخواهید تا آزانسهای دولتی شما از نرمافزارهایی استفاده کنند
148 00:11:33,786 --> 00:11:40,281 که تحت کنترل شرکتهایی مثل ماکروسافت یا اپل یا گوگل یا ادوبی
149 00:11:40,381 --> 00:11:42,601 یا هر [شرکت] دیگری هستند.
150 00:11:42,701 --> 00:11:48,410 برای اطّلاعات بیشتر به gnu.org/government نگاهی بیاندازید.
151 00:11:48,510 --> 00:11:52,588 اطّلاعات مفید زیاد دیگری نیز در gnu.org موجود است.
152 00:11:52,688 --> 00:12:00,907 gnu.org/philosophy به بسیاری از سؤالات خاصّ مرتبط با نرمافزار آزاد اشاره کرده است.
153 00:12:01,007 --> 00:12:06,217 gnu.org/licenses راجع به مجوّزهای نرمافزار آزاد بحث میکند.
154 00:12:06,317 --> 00:12:15,694 gnu.org/gnu تاریخچهٔ پروژهٔ گنو و سیستمعامل گنو را شرح میدهد.
155 00:12:15,794 --> 00:12:23,306 gnu.org/distros انواع توزیعهای آزاد و غیر آزاد را توضیح میدهد.
156 00:12:23,406 --> 00:12:30,068 و gnu.org/help راههایی که میتوانید مشارکت کنید را تشریح میکند.
157 00:12:30,168 --> 00:12:33,935 راههای بسیار متفاوتی که تمامی آنها شامل برنامهنویسی نیستند.
158 00:12:34,035 --> 00:12:38,133 شما نباید احساس کنید که اگر شما یک برنامهنویس نیستید
159 00:12:38,233 --> 00:12:42,201 این یعنی شما نمیتوانید به ما کمک کنید. نگاهی به gnu.org/help بیاندازید
160 00:12:42,301 --> 00:12:46,481 و ببینید چگونه میتوانید کمک کنید.
161 00:12:46,581 --> 00:12:53,843 هنگامی که شما برنامهای {نرمافزاری} مینویسید که به صورت عمومی آن را متنتشر میکنید
162 00:12:53,943 --> 00:12:55,335 شما بایستی آن را نرمافزار آزاد بکنید.
163 00:12:55,435 --> 00:13:01,022 امّا راههای بسیار متفاوتی برای این کار وجود دارد؛ مجوّزهای نرمافزاری متفاوت زیادی [موجودند].
164 00:13:01,122 --> 00:13:12,937 لطفاً برای [اطّلاع از] رهنمودهای ما نگاهی به gnu.org/licences/license-recommendations.html بیاندازید.
165 00:13:13,037 --> 00:13:18,374 راههای ما برای تصمیم گیری برای استفاده از کدام مجوّز برای یک کار
166 00:13:18,474 --> 00:13:21,840 بر مبنای جزئیات شرایط میباشد.
167 00:13:21,940 --> 00:13:27,253 بر بسیاری از موارد، بهترین [حالت] آن است که [کارتان را] تحت یک مجوّز کپیلفت منتشر کنید.
168 00:13:27,353 --> 00:13:33,938 تا مطمئن باشید که دیگران نمیتوانند کد شما را به یک برنامه {نرمافزار} انحصاری تبدیل کنند
169 00:13:34,038 --> 00:13:37,490 و از آن برای تسلیم کردن دیگران استفاده کنند.