معرفینامه بنیاد دانش آزاد
محتویات
- ۱ مقدمه
- ۲ پیشگفتار
- ۳ تاریخچه
- ۴ اهداف و اثرات
- ۴.۱ اجتماعی
- ۴.۱.۱ جایگزین شدن دانش با کارهای سطح پایین و از بین رفتن شکاف در جامعه
- ۴.۱.۲ عدم وجود رقابت
- ۴.۱.۳ بررسی ارتباط تجارت و لزوم رقابت برای آن
- ۴.۱.۴ زنده ماندن پروژههای ضعیفتر
- ۴.۱.۵ سانسور
- ۴.۱.۶ قانون
- ۴.۱.۷ تفکراتی که مانع پیشرفت دانش آزاد میشود
- ۴.۱.۸ قوانین انحصاری و حقوقی که پایمال شدهاست
- ۴.۱.۹ جدا شدن از فرهنگ تبلیغات تجاری
- ۴.۱.۱۰ هزینههایی که انحصار به جامعه و بهخصوص به قشر فقیر تحمیل میکند
- ۴.۱.۱۱ فرهنگ مسموم
- ۴.۱.۱۲ جامعهٔ انسان آزاد
- ۴.۱.۱۳ بازی، زمین بازی، قاعدهٔ بازی و در نهایت بازیکنان
- ۴.۱.۱۴ سیستم تصمیمگیری دانش آزاد
- ۴.۲ اقتصادی
- ۴.۳ فرهنگی
- ۴.۴ اخلاقی
- ۴.۵ آموزشی
- ۴.۱ اجتماعی
- ۵ گسترهٔ فعالیت
- ۶ راهحلها و راهکارها (پیادهسازی)
- ۷ پرسشهای رایج
- ۸ پیوستها
مقدمه
دانش آزاد
مقالهٔ اصلی: دانش آزاد
دانش آزاد روشی است که همهٔ افراد در آن میتوانند مشارکت داشته باشند. مشارکت در دانش آزاد به این معناست که مردم هم تولیدکنندهٔ دانش هستند (دانشمند، مخترع، هنرمند، مکتشف و …)، هم مصرفکنندهٔ آن، هم آموزش دهنده و هم حامی. کسب دانش و گسترش آن در این روش همگانی است. دانش آزاد وابسته به هیچ شخص، گروه یا حکومتی نیست. دانش آزاد روشی تجاری نیست بلکه، زنده ماندن دانش وابسته به مردم است و تولیدکنندگان دانش تنها با حمایت هواداران خود میتوانند به کارشان ادامه دهند. دانش آزاد تنها به حمایت کسانی احتیاج دارد که بهجز خود، به جامعهٔ خود هم اهمیت میدهند. اگر در حمایت از جامعهٔ خود تنها هستید، بهتر است تا دانش آزاد را هم امتحان کنید.
حمایت شرکتها یا جامعه
حمایت هیچ شرکتی پشت دانش آزاد نیست چون جامعه پشتیبان دانش آزاد است. جامعه پشتیبان دانش آزاد است چون حمایت هیچ شرکتی پشت دانش آزاد نیست.
این روش حمایتی در جامعهٔ نرمافزار آزاد -که یکی از محصولات دانش آزاد محسوب میشود- پیادهسازی شده است. در جامعهٔ نرمافزار آزاد شرکتها پشتیبان نرمافزار آزاد نیستند، بلکه شرکتهای تجاری وابسته به نرمافزار آزاد و در اصل وابسته به جامعه شدهاند.
آزادی
دانش آزاد چه چیزی نیست و در چه زمینههایی بحث نمیکند
بسیاری افراد به اشتباه «محتوای آزاد (free content)» را با «دانش آزاد (free knowledge)» اشتباه میگیرند. اگرچه در دانش آزاد محتواها همگی به صورت آزاد و بدون هیچ محدودیتی منتشر میشوند، اما دانش آزاد تنها انتشار دانش به صورت آزاد نیست، دانش آزاد روشی است که همهٔ افراد میتوانند در آن مشارکت داشته باشند، در صورتی که محتوای آزاد تنها در حیطهٔ انتشار محتوا با مجوزهای آزاد است.
اصطلاحشناسی
پیشگفتار
چرا تاثیر سیستم انحصاری بر سیستم آزاد را بررسی نمیکنیم؟
۱. پیشینهٔ مصنوعی سیستم انحصاری
۲. سیستم انحصاری ماهیتی ندارد و اصلن برای کسی که به سیستم آزاد معتقد است وجود ندارد زیرا از آن مستقل است و به آن نیازی ندارد و به جز افرادی که در این سیستم کار میکنند و قرار است با سیستم آزاد آشنا شوند برای کسی که در سیستم دانش آزاد کار میکند چیزی برای بررسی ندارد.
بررسی جهان در بستر تاریخ از منظر روند گسترش و نشر دانش
تاریخچه
تاریخچهٔ دانش آزاد به زمانی باز میگردد که خداوند پیامبران خود را برای هدایت مردم فرستاد و آنها را دانش آموخت و تجارت از قبال این دانش را برای آنها ممنوع کرد. اما دانش انحصاری از زمانی بهوجود آمد که فرد یا عدهای، از دانستن آنچه مردم نمیدانستند استفادههای کلان برده و قدرت پیدا کردند و سعی کردند تا مردم را تا جایی که توان دارند نادان نگه دارند. این روش نهتنها در اثر اطلاعات و پیشرفت دانش از بین نرفته است، بلکه اگر تا قبل از این، کاری غیرقانونی و غیراخلاقی بود و باعث عقبماندگی شناخته میشد، در حال حاضر کاری قانونی و باعث پیشرفت شناخته میشود و کسانی که بر خلاف آن عمل کنند، افرادی بیاخلاق شناخته میشوند
در ابتدا بشر با سیستم آزاد کار میکرد ولی کسی از علت یا حتی وجود چنین سیستمی آگاهی نداشت. با پیشرفت دانش بشر و اعمال تغییرات در سیستم ابتدایی با هدف پیشرفت، انحصار شکل گرفت که بعد از آگاهی جامعه از وجود سیستم انحصاری ما به دنبال پیدا کردن تعاریف جایگزین آزادی به نام دانش آزاد و دلیل کمک به آن رفتیم.
انگیزهٔ شروع
گسترش و تبلیغ فلسفهٔ نرمافزار آزاد، مکانیسم گسترش نرمافزار آزاد و استفاده جامعه از نرمافزار آزاد از انگیزههای گروه کاربران نرمافزار آزاد برای شروع بود. نبود جامعهٔ کاربری با اهداف مشابه و آشنا با اهداف و فلسفهٔ وجودی نرمافزار آزاد و همچنین نقصان و عدم تناسب اهداف و عملکرد جوامع کاربری فعال در زمینهٔ نرمافزار آزاد (به عنوان مثال گروههای کاربری لینوکس) با اهداف وجود نرمافزار آزاد، ما را بر آن داشت تا گروهی متمرکز برای آشناسازی جامعه با اصل وجود نرمافزار آزاد ایجاد کنیم. از این رو، طراحی گروه محدود به فعالیت در زمینهٔ نرمافزار آزاد بود.
روند شکلگیری
کاربران نرمافزار آزاد به دلیل عدم دسترسی به امکانات اولیه مورد نیاز برای برگزاری جلسات گروهی از جمله مکان ثابت برگزاری جلسات، قادر به فعالیت اجتماعی منظم نبودند. از این رو جهت مرتفع شدن موانع پیش روی جامعهٔ نرمافزار آزاد، برخی از اعضا با امکانات شخصی خود مکانی را برای برگزاری منظم جلسات کاربران نرمافزار آزاد اختصاص دادند و امکانات حداقلی برگزاری جلسات را با هزینهٔ شخصی تهیه کردند. تهیهٔ مکان و امکانات از خرداد ۱۳۸۹ آغاز و تقریباً تا تاریخ … به اتمام رسید که تماماً به وسیلهٔ اعضای داوطلب انجام شد. مکان مورد نظر دارای امکاناتی از جمله گنجایش تقریبی جمعیتی معادل ۲۵ تا ۳۰ نفر، ۵ الی ۶ میز، ۱ سرور، ۳ کامپیوتر رومیزی، یک خط اینترنت ۲۵۶ و یک LCD ۳۲ اینچ و امکانات کلاس آموزشی در فضایی به متراژ ۱۰۰ متر مربع بود.
برگزاری جلسات بحث و گفتگوی منظم، برگزاری کلاسهای آموزشی در راستای گسترش نرمآفزار آزاد، مستندسازی از جلسات و آموزشها، کار بر روی پروژههای دانش بنیان آزاد، دسترسی به شبکهٔ اینترنت جهت رفع نیازهای مقطعی و درازمدت گروه کاربران، آشنا شدن افراد تازهوارد در جامعهٔ نرمافزار آزاد با فلسفهٔ نرمافزار آزاد، از جمله فعالیتهای گروه کاربران نرمافزار آزاد با استفاده از امکانات مذکور بوده است.
گسترش
با شروع فعالیت و برگزاری جلسات کاربری و بحث و گفتگو بین کاربران نرمافزار آزاد و واکاری عوامل پیدایش و رشد نرمافزار آزاد در جامعهٔ جهانی به این نتیجه رسیدیم که برای گسترش نرمافزار آزاد در جامعه نیازمند فعالیت عمیقتر در همهٔ جنبههای اجتماعی هستیم. با بسط دادن عوامل گسترش نرمافزار آزاد و بررسی ریشههای ارتباطی جنبههای مختلف نرمافزار آزاد و اجتماع، به مفهوم واحدی به نام «دانش آزاد» رسیدیم که سر منشاء تمام تغییرات اجتماعی از جمله ایجاد و گسترش نرمافزار آزاد است. از این زمان بود که فعالیتهای ما از تمرکز بر روی نرمافزار آزاد به سمت تحلیل و پیادهسازی دانش آزاد به عنوان مفهوم عمومیتر و دربرگیرندهٔ نرمافزار آزاد متمایل گشت.
فعالیتها
اهداف و اثرات
بررسی میکنیم چگونه به وسیلهٔ بانک و بیمه سرمایه را از جامعه میگیرند در واقع جامعه سرمایهاش را جهت بهبود خود استفاده نمیکند و در عوض در اختیار سرمایهداران قرار میدهد. (اقتصادی) به وسیلهٔ سیستم آموزشی دانش را به نیاز خود محدود میکنند. (آموزشی) با قوانینی مثال کپیرایت حمایت جامعه را از بین میبرند. (اجتماعی) با فرهنگ سازی و گسترش تفکر فردگرایی ارتباط افراد جامعه را سست میکنند و با تبلیغات بسیار سرمایه جامعه را به سمت بانکها و بیمهها سوق میدهد. (اخلاقی)
اجتماعی
شبکههای اجتماعی تصمیمگیری، علایق، میزان آگاهی و دانش اجتماعی جامعه را در اختیار شرکتهای سرمایهداری قرار میدهد.
جایگزین شدن دانش با کارهای سطح پایین و از بین رفتن شکاف در جامعه
دانش آزاد با بالا بردن سطح دانش افراد جامعه، تفکر روی بهبود فرایند انجام کارها را انجام میدهد. این اقدام دو پیامد دارد:
۱- با بهبود فرایند انجام کار میزان تولید افزایش و هزینه کاهش پیدا کرده در نتیجه عرضه کالا به تقاضا میرسد که این خود باعث کاهش قیمت مصرف کننده و در حالت کلیتر کاهش فقر میشود. در سیستم فعلی همیشه میزان عرضه کمتر از تقاضاست تا کالا ارزشمندتر باشد.
۲- به وسیله بهبود روند کار میتوان کارهایی که انسان تمایلی به انجام آن ندارد و به صورت اجباری انجام میدهد را بهبود بخشید یا مکانیزه کرد و یا از بین برد. در سیستم فعلی افرادی در سطح پایین اجتماعی (بدون دانش) قرار دارند تا این قبیل کارها را انجام دهند.
در حقیقت در سیستم دانش آزاد انسان بهجای انجام کارهای سخت و طاقت فرسا به تفکر، هنر و احساسات میپردازد.
عدم وجود رقابت
بررسی ارتباط تجارت و لزوم رقابت برای آن
زنده ماندن پروژههای ضعیفتر
سانسور
تا وقتی آگاهی وجود ندارد سانسور وجود دارد ولی وقتی آگاهی به وجود میاد نیازی به سانسور وجود ندارد.
چه کسی میتواند سانسور کند؟ دانش آزاد سانسور نمیتواند داشته باشد نه اینکه قدرت سانسور را از کسی بگیرد یا بگوید کسی نباید سانسور کند.
هدف اصلی سانسور جلوگیری از انتشار عمومی اطلاعات ناخواسته است! حال باید بررسی کرد که این خواست چیست و اینها چه نوع اطلاعاتی هستند تا فهمید آیا نبود سانسور خلأی در جامعه ایجاد میکند که دانش آزاد بخواهد جایگزینی برای آن باشد.
منافع شرکتها و سرمایهداران => دانش آزاد نیازی به منافع سرمایه داران ندارد. اطلاعات محرمانه دولتها => اگر این اطلاعات اشکالی دارد بهتر است جامعه از آن آگاه شود و اگر هم اشکالی ندارد پس لزومی به عدم انتشار آن نیست.
قانون
قانون و آزادی در تضاد است. راهحل جلوگیری از خلاء حاصل از بیقانونی آگاهی جامعه از دلیل قوانین است.
هدف از قانون => موفقیت
هدف از شکستن قانون => موفقیت
اگر مورد اول درست باشد با آگاهی میتوان برای رسیدن به موفقیت به قانون عمل کرد.
اگر هم موفقیت در شکستن قانون است پس این یک قانون غلط است. در چنین مواردی وقتی شخصی سودِ دیگران و ضرر خود را در عمل به قانون میبیند قانون شکنی میکند.
لزوم خنثی کردن اثرات مضر سیستم انحصاری روی دانش آزاد به وسیلهٔ سوء استفاده از فعالیتهای آزاد جامعه به وسیلهٔ تصویب قوانین انحصاری و مجبور کردن سیستم آزاد به اجرای این قوانین. اینکار زمانی لازم است که سیستم فعلی با اعمال قوانین انحصاری از محصولات انحصاری در برابر انتشار عمومی آن برای جامعه حفاظت ولی از محصولات آزاد برای گسترش خود سوء استفاده و دیگران را مجبور به احترام به این قوانین میکند در غیر اینصورت نیازی به استفاده از قانون نیست. مثال: انتشار نسخههای انحصاری محصولات آزاد و تبلیغ آن و در نتیجه نیاز به تضمین آزاد باقی ماندن یک نرمافزار از طریق قانون برای اطمینان توسعهدهندهها از اینکه نتایج کارشان به سود شرکتهای انحصاری تمام نمیشود. (مثال نوع استفاده دانش آزاد از قانون برای تضمین آزاد باقی ماندن یک محصول آزاد: ایجاد برداشت جدیدی از قوانین انحصاری سیستم فعلی مانند کپیرایت به نام کپیلفت و استفاده از این قانون برای جلوگیری از کپیبرداری یا انشعاب انحصاری از یک محصول آزاد.
تفکراتی که مانع پیشرفت دانش آزاد میشود
دو نوع تفکر در برابر گسترش دانش آزاد قرار دارد:
۱- انحصاری نبودن دانش یعنی تجاوز به حقوق تولیدکنندهٔ دانش و سودآور نبودن تولید دانش که این عمل باعث بیمیل شدن تولیدکننده به فعالیت برای تولیدات جدید میشود پس بیاییم تا با حمایت از تولیدکنندهٔ دانش در برابر جامعه باعث رشد بیشتر دانش در جامعه شویم.
۲- دانش آزاد نمیتواند درآمد لازم برای امرار معاش تولیدکننده را فراهم کند و هرکس که دانش را آزاد ارائه دهد یا دیوانه است یا دارد اموال خود را به مردم میبخشد. من اگر میخواهم تا زندگی کنم پس باید تمام تلاش خود را بکنم تا دانشم را کسی بهدست نیاورد یا اگر بدست آورد هزینهٔ آن را قبلا دریافت کرده باشم. با این روش من باید دانشم را اندک اندک در اختیار مردم قرار دهم تا بتوانم پول کافی از مردم دریافت کنم چون هیچکس مبلغ هنگفتی را یکجا به من نمیدهد برای هردوی روشهای بالا مکانیسم کاملا دقیقی پیادهشده تا مردم باور کنند که آنچه میاندیشند همان چیزی است که خود میخواهند فکر کنند، نه آن چیزی که دیگران فکر میکنند. در آینده سعی میکنیم این مطلب را بیشتر باز کنیم
قوانین انحصاری و حقوقی که پایمال شدهاست
حقوقی که پایمال شده، حقوقی است که خداوند برای انسان قرار داده است و خود نیز راه و روش رسیدن به آنها را برای انسان مشخص کرده است. خداوند نهتنها هیچگاه حق مالکیتی نسبت به دانش برای هیچیک از انسانها قرار نداده است، بلکه هرکسی را هم که فرستاد تا مردم را راهنمایی کند، امر به در اختیار گذاشتن دانشش کرده است. انسانها از کنار هم بودن و استفاده از دانش یکدیگر به دانشهای بزرگتر دست پیدا میکنند و هیچکدام از این انسانها حق محدود کردن دیگران را در استفاده از دانش تولیدشده ندارند. انحصار دانش به هر شکلی که باشد، اگر نگوییم بزرگترین جنایت در حق بشریت است، یکی از بزرگترین خیانتهایی است که تا به حال صورت گرفته. نسلکشی فرهنگی یعنی محروم کردن مردم از بهدست آوردن دانش، حال به هر وسیلهای؛ خواه با زور باشد یا با قانون یا با گرانقیمت کردن دانش و یا با سخت کردن شرایط دستیابی به آن. ما تمام سعی خود را میکنیم که شرایط دستیابی به دانش را هرچه بیشتر آسان کنیم؛ خواه با فراهم کردن شرایطی برای تغییر قانونهای اشتباه یا با ارزان و آسان کردن شرایط دسترسی به دانش؛ اما در این راه هرگز از زور استفاده نمیکنیم، چون تنها روشی که در راه راست جوابی نمیدهد زور است.
جدا شدن از فرهنگ تبلیغات تجاری
یکی از الزامات دانش آزاد جدا کردن مردم از فرهنگ تبلیغات تجاری است.
هزینههایی که انحصار به جامعه و بهخصوص به قشر فقیر تحمیل میکند
یکی از هزینههایی که انحصار به جامعه تحمیل میکند، ارائهٔ محصول بیکیفیت و دارای ایرادها متنوع به مشتری، و گران کردن خدمات در قبال تولید محصولات جدید، و رفع بخشی از خطاهای محصول قبلی است. این مورد به وفور در محصولات مایکروسافت، به خصوص سیستمعامل ویندوز دیده میشود، کاربران این سیستمعامل مجبور به هزینههای اضافی آنتیویروس، ارتقای سختافزار و تعویض سیستمعامل هستند. البته انحصارگرها برای فریب عموم، امکانات ظاهری جدیدی به محصولات اضافه می کنند.
محصولاتی که با روش دانش آزاد تولید میشوند نیز دارای ایراد هستند، اما تفاوتشان با محصولات انحصاری در این است که هزینهٔ رفع ایراد محصولات آزاد، به علت شفافیت و کنترل جامعه بر دانش بسیار پایین است. در واقع قدرت دانش آزاد در جامعهاش است، و هر قدر کیفیت و کمیت جامعه بیشتر باشد، دانش در جامعهٔ دانش آزاد با سرعت بیشتری رشد میکند.
همچنین استفاده از قوانینی مثل DRM، هزینههای خیلی زیادی را به افراد تحمیل میکند، به طوری که فرد با خرید یک محصول داری DRM، کنترلی بر آن ندارد، و تنها از آن محصول در یک سختافزار میتواند استفاده کند، و برای استفاده از آن محصول در یک سختافزار دیگر مجبور میشود دوباره بابت آن محصول پول بدهد.
یکی دیگر از هزینههای انحصار، گرفتن وقت و انرژی افراد برای دستیابی به موارد پیشپا افتاده است، به طور مثال وقتی کسی نتواند مجوز استفاده از یک نرمافزار انحصاری را بخرد، و بخواهد از آن نرمافزار استفاده کند، مجبور میشود، به صورت غیرقانونی، قفل نرمافزار را بشکند، و یا دنبال نسخهٔ کرکشدهٔ نرمافزار بگردد و این مورد کلی از انرژی و وقت افراد را اتلاف میکند. دومین ایراد این است که این قضیه سطح توقع افراد را بسیار پایین میآورد و افراد به فکر تولید محصولات بزرگ نمیافتند، و این مورد خواستهٔ سیستمهای انحصاری است.
اثر بعدی انحصار، عادت دادن افراد، به استفادهٔ غیراخلاقی از زحمات دیگران است، کاری که در سیستم انحصاری انجام میشود، اخلاقی نیست و جامعه را به زوال مرگبار اخلاقی میکشاند. ابتدا با نابودی دانشمندان و سپس تکتک افراد جامعه، نابودی جامعه یعنی از دست رفتن آزاد و اختیار مردم، نابودی دانشمندان یعنی مجبور شدن جامعه به ترک کردن جامعه و خدمت برای سیستمهای انحصاری بر علیه مردم. در واقع دور زدن و شکستن قفل نرمافزار، نشان از قدرت افراد نیست، بلکه نشاندهندهٔ وابستگی افراد به سیستم انحصاری و کنترل افراد توسط سیستم انحصاری است. و سیستم انحصاری در نهایت برچسب قانونشکن به افراد میزند.
فرهنگ مسموم
جامعهٔ انسان آزاد
جامعهٔ امروز و جامعهٔ ایدهآل را بررسی میکنیم البته از دیدگاه خودمان. هر شخصی که فکر میکند جامعهٔ امروز اینچنین نیست، میتواند دلایل خود را عنوان کند و اگر منطقی بود ما میپذیریم.
بازی، زمین بازی، قاعدهٔ بازی و در نهایت بازیکنان
سیستم تصمیمگیری دانش آزاد
مقدمه
وقتی سیستمی دیکتاتوری است، تصمیمگیری بسیار راحت خواهد بود. هر چه فرد یا سیستم دیکتاتور انتخاب کند، انجام خواهد شد.
وقتی سیستمی دموکراسی است، تصمیمگیری راحت خواهد بود. با یک رأیگیری، هر چه جمع انتخاب کند، انتخاب خواهد شد.
در سیستمهای شبهکمونیست تصمیمگیری براساس افراد اصلی و اهداف سیستم اتفاق خواهد افتاد.
اما سیستم تصمیمگیری در دانش آزاد چگونه خواهد بود؟ برای رسیدن به پاسخ میتوانیم مسیر طی شدهٔ دانش آزاد را بررسی کنیم و نقاط تفاوت دانش آزاد را با سیستمهای دیگر بررسی کنیم و سیستم رایگیری جدیدی را ایجاد کنیم.
معایب و مزایای سیستمهای تصمیمگیری قبلی
دیکتاتوری
مزایا
در این سیستم، تمام نیروی اجتماع بر روی یک مسیر و هدف خواهد بود و دو دستهگی وجود نخواهد داشت.
معایب
۱- چون در این سیستم یک فرد یا گروه، به تنهایی تصمیم میگیرد و هیچ فرد و گروهی به تنهایی کامل نیست، سیستم دیکتاتور نمیتواند بهترین انتخابها را انجام دهد.
۲- در این سیستم دیگر افراد جامعه احساس نارضایتی میکنند چون بدون دلیل حق دخالت در تصمیمهای سیستم را ندارند.
۳- در این سیستم چون عدهٔ خاصی تصمیم میگیرند، دیگر اعضای جامعه دچار ضعف تصمیمگیری میشوند و در صورت بروز مشکل برای سیستم تصمیمگیرنده، جامعه از هم خواهد پاشید.
۴- در این سیستم در اغلب موارد اهداف شخصی جایگزین اهداف اجتماعی خواهد شد.
دموکراسی
مزایا
همهٔ افراد در تصمیمگیری دخالت میکنند و این رضایت همگانی را فراهم میکند
معایب
- در این سیستم همهٔ افراد بدون در نظر گرفتن تواناییهای فردی، به یک اندازه حق تصمیمگیری دارند.
- به علت نادانی جمعی (هر وقت افرادی با تواناییهای متفاوت بخواهند در مورد یک مسأله تصمیمگیری کنند، سطح دانایی جامعه از سطح دانایی جمع متخصصین باپینتر خواهد بود) احتمال این که بدترین تصمیمات با این روش گرفته شود افزایش مییابد.
- به علت نادانی جمعی، تبلیغات میتواند تعیینکنندهٔ نتیجهٔ تصمیمگیری باشد.
- به دلیل اجبار عقلیت به اطاعت از اکثریت، همیشه عدهای ناراضی در سیستم وجود خواهد داشت.
سیستمهای شبه کمونیست
مزایا
پایبندی به اصول ایجاد سیستم و استفاده از افرادی که بیشترین زحمت را برای ایجاد و پیشرفت سیستم کشیدهاند.
معایب
۱- اهمیت ندادن به خواست سیستمهای مخالف خود.
۲- شرکت نکردن افراد جدید در تصمیم گیری.
۳- بسته بودن اصول گروه و مشکل بروزرسانی اهداف سیستم.
موارد بالا فقط بررسی تعدادی از مزایا و معایب سیستمهای فعلی بود.
سیستم تصمیمگیری دانش آزاد
اصل در دانش آزاد، آزاد بودن همهٔ افراد برای گرفتن تصمیمهای مختلف است یعنی اگر جامعه از ۱۰ نفر تشکیل شده باشد، سیستم میتواند ۱۰ تصمیم مختلف بگیرد.
برای حل این مشکل و اتحاد بیشتر و کسب نتایج بهتر همیشه سیستم سعی در پیادهسازی روشی برای کمکردن اختلاف عقیده در بین افراد جامعه خواهد داشت تا برای نمونه نتیحهٔ ۸ بر ۲ شود یعنی ۸ نفر به یک تصمیم واحد برسند و ۲ نفر جداگانه تصمیمهای خود را داشته باشند.
دانش آزاد رقابت ندارد یعنی ۲ نفر بالا که به تنهایی تصمیم گرفتهاند و ۸ نفری که با هم تصمیم مشترکی گرفتهاند برای اثبات تصمیم خود با هم رقابت نمیکنند. دلیل این امر هم این است که اولاً تصمیمهای انسانی همیشه دارای کمبود است و هیچوقت یک تصمیم کاملترین تصمیم نیست و دوماً تعدد افراد نشان برتری تصمیم نیست و ممکن است تصمیم یک از آن دو نفر بهتر از تصمیم گروه ۸ نفری باشد ولی به علت کمتر بودن توان اجرایی نتواند به سرعت دیگران رشد کند.
دانش آزاد بر پایهٔ آزادی دانش بنا نهاده شده است از این رو دو عامل مهم دانش و آزادی را در نحوهٔ انتخابهای خود همیشه باید حفظ کند. در مورد آزادی پیشتر صحبت کردیم. در اینجا عامل دیگر یعنی دانش را بررسی میکنیم که باعث کامل شدن روش تصمیمگیری دانش آزاد خواهد شد. یکی از روشهایی که در دانش آزاد برای یکسانسازی انتخابهای افراد مورد استفاده قرار میگیرد، بحث و گفتگو میان افراد جامعه برای بررسی علل درست یا غلط بودن انتخابهای مختلف است.
تعداد نامحدود کاربران دانش آزاد و آزادی در اظهار نظر کاربران، شرایط را برای بحث و گفتگو در جامعهٔ دانش آزاد راحتتر از جوامع دیگر کرده است. نکتهٔ مهمی که باید در نظر گرفت این است که در هر جامعهای افرادی وجود دارند که با وجود تمام بررسیهای منطقی، باز هم انتخاب فردی خود را ترجیح میدهند. در دانش آزاد این افراد محدود نمیشوند و میتوانند انتخاب خود را داشته باشند.
جمعبندی توضیحات بالا به صورت زیر است:
دانش آزاد نمیتواند آزادی افراد را محدود کند از این رو هر فرد میتواند انتخاب خود را داشته باشد.
دانش آزاد نمیتواند بر مبنای روشهای غیر دانشبنیان اقدام به تصمیمگیری کند از این رو تنها روش اتحاد آرا در دانش آزاد، بحث و گفتگو است.
انتخابهای مختلف با یکدیگر رقابت نمیکنند از این رو هر لحظه امکان جایگزینی یا ترکیب انتخابهای مختلف وجود خواهد داشت.
مزایا
۱- هر شخص میتواند انتخاب خود را داشته باشد و این کاملترین سیستم رضایت روانی است.
۲- انتخابها بر اساس دانش و توسط متخصصین تحلیل میشود و تبلیغات نقش چندانی بر روی انتخابها نخواهد داشت.
۳- هر لحظه امکان تغییر انتخاب برای افراد وجود دارد.
۴- افزایش انتخابها باعث افزایش تجربه و امتحان روشهای موازی میشود.
معایب
۱- افزایش انتخابها باعث کاهش قدرت پیشرفت هر انتخاب میشود.
۲- بحث و گفتگو و بررسی انتخابها، سرعت تصمیمگیری و راحتی آن را کاهش میدهد.
۳- در جوامع امروزی بحث و گفتگو اختلاف نظر بوجود میآورد و کاربران را از یکدیگر ناراحت میکند و این باوجودی که مشکل دانش آزاد نیست اما بحث و گفتگو در دانش آزاد ممکن است باعث ناراحتی کاربران شود.
بازی یعنی تجارت – بازی یعنی زندگی
اقتصادی
وقتی جنس بنجل به مردم بفروشی، وقتی برای کار نکرده پول بگیری، وقتی دیگران رو از تولید محصولی مثل محصول خودت منع کنی، وقتی پولهای هنگفت و زیاده از حد برای محصولت بگیری و ... اونوقت فکر میکنی تا کی بتونی به این روش تجارت کنی؟
فکر میکنی مردم کی بفهمن که تو بنجل فروشی؟ تا کی برای کار نکرده به تو پول پرداخت میکنن؟ تا کی محصولی مانند محصول تو تولید نمیکنن؟ تا کی اینهمه پول بابت جنس تو پرداخت میکنن؟
یه روزی این به اصطلاح تجارت و در اصل راهزنی، تموم میشه. تا کی میتونی با رشوه دادنهای کلان، با تبلیغات هدفمند و در اصل با زور مردم را مجبور به این تجارت کنی؟
مسئله این نیست که مردم این را بفهمن یا نه، مسئله اینه که این روش اقتصاد را از بین میبره و بعد از یک مدت تمام کل بازارت را از دست میدی و شروع میکنی به ضرر کردن. چرا؟ چون اون عدهای که نمیفهمن و باهات تجارت میکنن را کلا نابود میکنی و عدهای هم که روشت را میشناسن باهات تجارت نمیکنن. اونوقت یک راه برات میمونه = برخورد فیزیکی برای نجات خودت
بلند مدت
۱. امکان کسب درآمد همهٔ قشرها جامعه از دانش
۲. اجبار سیستم تولیدی به تولیدات پیشرفته
۳. از بین بردن سیستم رقابتی در تولید و جایگزینی آن با سیستم مشارکتی
۴. ایجاد فضای کسبوکار آزاد (فضایی که در آن بتوان بدون نیاز به سیستم انحصاری کار کرد)
۵. ایجاد توان تولید یکسان و عادلانه برای تمامی مولفین
در جامعهٔ فعلی جهانی، مولفین توان تولید محصولات خود به صورت مستقل را ندارند و این ناظران و دلالان هستند که تعیین میکنند چه محصولی تولید شود و چه محصولی تولید نشود.
کوتاه مدت
کم کردن هزینههای تولید از جمله:
هزینههای تحصیل
هزینههای امرار معاش
هزینهٔ تجهیزات
هزینهٔ تبلیغات
هزینهٔ پخش
هزینههای مربوط به پتنت و کپیرایت
توضیحات: هزینههای مذکور بهصورت خودبهخودی در فرایند تولید دانش آزاد حذف خواهد شد و به عنوان یک هدف مستقل شناخته نمیشوند.
بازگشت سرمایه درصورت رضایت جامعه
مقابله با:
بنجل فروشی
توضیحات: نرمافزارهای انحصاری به نسبت هزینه و وقتی که از جامعه مصرف میکنند کیفیت مطلوبی را ندارند.
کسب درآمد بابت کار نکرده
کپیرایت و پتنت
توضیحات: منع جامعه از تولید محصولی مشابه محصولات موجود
گرانی بیش از حد محصولات
فرهنگی
فردی
بلند مدت
تربیت افرادی که بعد از کسب دانش، مورد سوء استفادهٔ سیستم انحصاری قرار نگیرند.
جلوگیری از جهتدهی فرهنگ توسط تبلیغات عدهای معدود
فرنگ مسموم یا در حال پسرفت یا منحرف به فرهنگی میگویند که به وسیلهٔ عدهای خاص در حال شکل گرفتن یا جهت دادن هست. فرهنگی که به جای جامعه و استفاده از توان کل جامعه، به وسیلهٔ عدهٔ معدودی از جامعه شکل میگیرد. باید تاکید کنیم که لغت جامعه به معنی جامعهٔ مردم جهان است و این مسئله مشکلی بزرگ در کل جهان است.
برای رسیدن به این هدف ما با یک مثال از جامعهٔ دانش آزاد (که مسلما الان وجود ندارد ولی باید وجود میداشت) و یک مثال از دنیای امروز که ما آن را به دلایل خودمون انحصاری نامگذاری میکنیم، توضیح میدیم:
فرض میکنیم میخواهیم آلبوم موسیقی در این دو جامعه عرضه کنیم و سپس این دو جامعه را از دید فرهنگی با هم مقایسه میکنیم.
دو جامعه وجود دارند مانند A و B. جامعه A با سیستم انحصاری قوانین حمایت فکری (کپیرایت و پتنت) اداره میشود. جامعه B با سیستم دانش آزاد اداره میشود.
در دید اول در جامعهٔ امروز برای تهیه و پخش یک آلبوم موسیقی به هزینههای گوناگونی احتیاج است مانند: هزینهٔ تحصیل یک فرد برای هنرمند شدن - هزینهٔ امرار معاش هنرمند در طول مدت ساخت اثر (هنرمندان زیادی در تولید یک آلبوم موسیقی مشارکت دارند اما ما آنها را به اختصار هنرمند مینامیم) – هزینهٔ امکانات تولید از قبیل استودیو و تجهیزات حرفهای – هزینهٔ تبلیغات – هزینهٔ پخش – هزینهٔ جلوگیری از کپی غیرمجاز و از همه مهمتر هزینهٔ اجازه فعالیت و کسب درآمد در حیطهٔ موسیقی یا به صورت شفاف پرداخت حق صاحبان لابیهای موسیقی.
برای اینکه هنرمند بتواند هزینههای تولید اثر خود را تامین کند نیازمند کمک مالی است پس به سراغ تهیهکنندگان یا درستتر بگوییم ناشران میرود. ناشران اغلب یا از لابیهای موسیقی هستند یا روابط و قراردادهای پیچیدهای با این لابیها دارند. ناشران در قبال فراهم کردن شرایط تولید اثر هنرمند، حقوقی را از او مطالبه میکنند. ناشران یا لابیها آن دسته از افرادی هستند که اثر هنرمند و در کل فرهنگ جامعه را جهتدهی میکنند برای روشن شدن این موضوع میتوانید به مقالهٔ جامعهٔ انسان آزاد مراجعه کنید.
اما در اینجا به این نکته اشاره کنیم که در جامعهٔ دانش آزاد در حالت عادی بسیاری از هزینهها کسر خواهد شد و در بدترین حالت بجای ناشران و لابیهای قدرت، این جامعه است که شرایط تولید اثر را فراهم میکند و به آن جهت میدهد، همانطور که گفتیم برای درک بهتر به مقالهٔ جامعه انسان آزاد مراجعه کنید»
این گروههای جهتدهنده دو هدف کلی دارند:
۱- کسب سودهای کلان از جامعه و هنرمند
۲- تغییر خواست فرهنگی مردم. به چه سمت؟
رسانه انواع گوناگونی دارد. یک پوستر، بیلبورد، تلویزیون، منبر، اینترنت، رادیو، کتاب، روزنامه، فیلم، سینما، موسیقی و ... ابزارهایی هستند که تفکر یا فرهنگ خاصی را به جامعه انتقال میدهندو در جامعهٔ کنونی منحصرا در اختیار گروههای جهتدهنده قرار دارد. مثال آن پدران و مادرانی است که احساس میکنند کنترلی روی تربیت فرزندانشان ندارند.
کوتاه مدت
اجتماعی
بلند مدت
۱. در دسترس قرار دادن دانش برای همهٔ قشرها اجتماع
۲. ارائه امکانات و ایجاد فرصت برای فعالیت افراد دلسوز جامعه
۳. ایجاد شرایطی برای رفع نیاز به مهاجرت نخبگان برای کسب دانش
۴. جلوگیری از کنترل جامعه توسط شرکتهای انحصاری
۵. جلوگیری از مقبولیتهای ساختگی
توضیحات: جلوگیری از ایجاد ارزشهای ساختگی برای محصولات مانند استفاده از امکانات گروههای وابسته برای ارزشمند نشان دادن محصول مانند فیلم، کتاب و ...
۶. جلوگیری از اعمال انواع تحریمها
۷. انتخاب جامعه، معیار مقبولیت تولیدات باشد.
۸. اختیار محتوای تولیدشده به جامعه واگذار شود.
۹. معیار ماندگاری و توسعه محصولات، جامعه باشد.
در وضعیت فعلی (قوانین انحصاری) این ناشران هستند که زمان ماندگاری یک مولف و محصولش را تعیین میکنند ولی درست آن است که جامعه مدت زمان ماندگاری یک مولف و اثرش را تعیین کند.
کوتاه مدت
پیدا کردن افرادی که تا پیش از این علاقهمند به در دسترس قرار دادن دانش خود بودهاند اما به دلیل نبود شرایط مفید و مکانیسم موثر یا موفق به انجام هدف خود نمیشدند یا رشد چشمگیری در کار خود مشاهده نمیکردند
مرکزیت دادن به افرادی که مستقیم یا غیر مستقیم در راه گسترش دانش بصورت عامالمنفعه تا پیش از این فعالیت میکردند
فراهم کردن امکان آموزش آزاد دانش چه بصورت حضوری و چه از راهدور
جمعآوری مقالات و راهنماهای آموزشی
آموزش مکانیسم گسترش دانش در جامعه بصورت آزاد
اخلاقی
بلند مدت
۱. ایجاد حس کمک به یکدیگر
تفاوت این هدف بنیاد دانش آزاد با هدف خیریهها؟
توضیح: تفاوت ایجاد حس کمک به یکدیگر با فعالیت و هدف خیریه در این است که خیریه بستر لازم برای زیر پوشش قرار دادن و توانمند سازی عدهٔ محدودی توسط افرادی که حس کمک به یکدیگر را دارند را ایجاد میکند؛ که این با ایجاد این حس و اخلاق در افراد جامعه متفاوت است. یکی از عوامل ایجاد افرادی با این حس وجود داشتن ارتباط یک طرفه بین خیریه و افراد زیر پوشش یا خیرین و خیریه است درصورتیکه در بنیاد دانش آزاد به علت وجود داشتن مفهوم جامعه هر یک از خیرین با سایر افراد جامعه و کاربران در ارتباط خواهد بود. به علاوه گفتن (توصیه به کمک به یکدیگر) خَیر درست نمیکند. دیدن، حس کردن و تمرین کردن خَیر درست میکند که بنیاد این فرصت را برای اعضای جامعه فراهم میکند.
کوتاه مدت
آموزشی
یادگیری
بلند مدت
خارج ساختن دانشآموزان از سیستم بیرحمانهٔ رقابت کسب دانش انحصاری
آموزش یکی از تاثیرگذارترین عوامل بر زندگی اجتماعی است.
خانوادهها – جوانان – ازدواج – شغل – رضایت از کار – اعتیاد، همه و همه ارتباط مستقیم با دانش و آموزش آن دارند.
هرچه در یادگیری دانش تاخیر بیافتد، در تشکیل زندگی مشترک تاخیر میافتد.
هرچه شرایط یادگیری دانش پرهزینهتر باشد، نظم شغلی از بین میرود و افراد به سمت شغلهایی تمایل نشان میدهند که یادگیریش گرانتر است چون درآمد بهتری دارد و این روند نارضایتی از کار را به دنبال دارد چون دانشی را که به آن علاقه داریم کسب نکردهایم و در شغل مورد علاقهٔ خود مشغول به کار نیستیم.
همهٔ این عوامل نارضایتی فردی (شکست در آزمون آموزشی – عدم ازدواج به هنگام – نارضایتی شغلی – عدم شغل دلخواه – و مهمتر از همه نا هماهنگی با تفکر غالب جامعه) میتواند ما را به سمت فرار از واقعیت سوق دهد که یکی از عوامل اصلی کشش به سمت اعتیاد است.
همهٔ اینها میشود دلایل کابوس خانوادهها و جوانان برای شروع یک زندگی موفق.
از مکانیسم کنکور خودمان تا دردسرهای قبولی در آموزشگاههای عالی دیگر کشورها، هر کدام را که بنگریم، جوانانی را میبینیم که یا از شدت سختی ورود به این مراکز یا گرانقیمت بودن آن، از تحصیل دانش ناامید شدهاند یا زندگی خود را بجای کسب دانش و لذت برد از آن، فدای قبولی در چنین مراکزی کردهاند.
اگر جوانی موفق به ورود در چنین مکانیسمهایی شود، بعد از خروج از آن در اغلب موارد مانند همان مکانیسم شده است یعنی تکرار همان روش غلط. این همان چرخهٔ بسیار خطرناکی است که برای ما طراحی شده است تا ناخودآگاه در راهی قدم برداریم که عدهای معدود برای بشریت طراحی کردهاند.
چرا باید در عصر تکنولوژی برای یادگیری دانش هزینههای گزاف کرد؟
چرا باید شرایط برای آموزش دیدن همهٔ داوطلبان یادگیری فراهم نباشد؟
چرا جایگاه اساتید واقعی را استاد نماهایی پول، شهرت و مقام پرست تسخیر کردهاند؟
و … باقی را خودتان اضافه کنید.
جوانانی اغلب بااستعداد زیاد ولی درگیر این چرخهٔ شیطانی. براستی چه چیز دانش، آن را در سیستم آموزشی امروز دنیا تبدیل به کابوسی شیطانی کرده است؟
دانش که جز نور و روشنی و هدایت نیست.
آموزش دانش هم که یکی از زیباترین رسوم این جهان است.
پس چه چیزی در این میان غلط است؟
آیا دانش در حال آموزش غلط است؟
یا روش آموزشی آن؟
آیا دانشجویی که آن را فرا میگیرد، خواستگاهی نادرست دارد؟
یا استادی که آن را آموزش میدهد، دیگر از انسانیت تهی شده است؟
براستی مشکل چیست و سرآغازش کجاست؟
کوتاه مدت
دانش بصورت رایگان دردسترس قشرها محروم قرار گیرد.
از بین بردن سیستم رقابتی کسب دانش
یاددهی
بلند مدت
۱. آموزش رایگان برای همه
۲. آموزش دردسترس برای همه
کوتاه مدت
۱. آموزش در مدارس
لزوم: لزوم وجود بنیاد، ایجاد تغییرات در روند تولید، گسترش و نشر دانش است.
بررسی روند تغییرات دانش در تاریخ ایران و جهان
کمبودها
ایرادها
تحریفها
اهداف و انگیزههای تحریفها
اصل روند دانش
گسترهٔ فعالیت
خطوط قرمز (تعیین محدودهها و محدودیتها)
داخلی (محدودیتهایی که خود بنیاد برای فعالیت دارد)
۱. . بنیاد و اعضای آن نمیتوانند درمحصولات و فعالیتهای داخل بنیاد خود انحصار ایجاد کنند.
۲. بنیاد موظف است تا از استفاده انحصار از محصولات و فعالیتهای خود جلوگیری کند.
۳. بنیاد موظف است تا از فعالیتها و محصولات انحصاری استفاده نکند.
۴. بنیاد نمیتواند اعمالی انجام دهد که منجر به خدشهدار شدن استقلال بنیاد شود. (احتیاج به توضیح بیشتر دارد)
۵. اعتبار تمام فعالیتهای بنیاد متعلق به تمام اعضای بنیاد است.
۶. بنیاد ملزم به انتشار دستاوردهای خود در قالب رسمی و حقوقی تحت مالکیت بنیاد است.
۷. هر ایدهای که بخواهد در بنیاد مطرح شود باید ثبتشده باشد و در غیراینصورت عواقب استفادهٔ انحصاری از ایدهها در خارج از بنیاد به عهدهٔ بنیاد نخواهد بود.
۸. در هنگام عرضهٔ دستاوردها، محصول تولیدشده متعلق به بنیاد و تمام اعضای گروههای مشارکتکننده در تولید محصول است.
خارجی (محدودیتهایی که از خارج، بنیاد ملزم به رعایت آن است)
انسانی
مالی
دستآوردهای آزاد را بهانهٔ فروش یک محصول انحصاری نکنیم.
تمامی کمکهای مالی به بنیاد، از سوی اهداکننده مقصد مشخص داشته باشد.
اجتماعی
فرهنگی
اخلاقی
راهحلها و راهکارها (پیادهسازی)
توضیح راهکارها و راهحلهای دانش آزاد برای رسیدن به اهدافش
پرسشهای رایج
پرسش: نوع برخورد جامعهٔ دانش آزاد با کسی که رفتار نادرستی در حیطهٔ اجتماعی انجام داده که ضررش به کل جامعه رسیده (به عبارتی در سیستم رایج کنونی قانون خوبی را شکسته و به آن عمل نکرده) چیست؟
پاسخ: خود جامعه میتواند فرد را در تنگنا قرار دهد تا رفتارش را درست کند. برای اینکار راهکارهای مختلفی وجود دارد که جامعه با آگاهی یکی از آنها را انتخاب میکند مانند تغییر نوع نگاه یا در یک حالت سختگیرانهتر خروج آن فرد از جامعه.
پرسش: وقتی پول از بین برود انگیزه کم میشود و وقتی انگیزه از بین برود تولید کم میشود پس آیا دانش آزاد تولید را کاهش میدهد؟
پاسخ: وقتی فرد آگاهی داشته باشد از عواقب کاهش تولیدش آگاه است؛ و میداند تولیدات او چه ثمراتی را در پی دارد. همین عامل باعث ایجاد انگیزه در وی میشود. (شخصا قانع نشدم. گاهی تا اجبار برای تامین معیشت نباشد انگیزه ایجاد نمیشود)
پرسش: فقر به این خاطر وجود دارد که تولید کمتر از تقاضاست؟
پاسخ:
پرسش: چرا باید تولید بیشتر از نیاز باشد؟
پاسخ: تا زمانی که تولید کمتر از نیاز است بخشی از جامعه محروم میماند؛ و این خود باعث اختلاف طبقاتی و فقر میشود. (نیازمند گسترش)